
Bouwbedrijf Delta
Komen en gaan
Het Europoort Havensysteem (1973) was weliswaar door vakgenoten bejubeld en bekroond, maar het was commercieel gezien geen succes. De verkoop bleef achter bij de prognose. Toch kwam Sliedrecht BV in 1974 krap een jaar later met een derde serie beukenhouten speelgoed op de markt: Bouwbedrijf Delta. Een serie van zes beukenhouten mobiele modellen met als achtergrond de grond, weg- en waterbouw. Bij benadering schaal 1:35 (schaal 0) en daarmee waren alle modellen tweemaal zo groot als de vaar- en voertuigen van het Europoort Havensysteem. In vergelijking met bijvoorbeeld DINKYtoys stevig aan de prijs.
In het ontwerp is de hand van huisontwerper Jan de Jong zichtbaar. De vijfhoekige cabine van ieder model is overgenomen uit het Europoort Havensyteem en versterkt het Bauhaus-gevoel. Gijsbert Sliedrecht bedacht de oplossing voor de kraanmechanieken.
Op ieder model zijn onderdelen van metaal voorzien van een oranje epoxylaag aanwezig. Het maakt het geheel tot design, wellicht te mooi voor de zandbak. Speelgoed voor de elite of voor de vitrine? Hoe dan ook mooi!
Jammer en helaas, de modellen werden geen verkoopsucces. De productie werd eind 1975 gestaakt. Alleen de kiepauto en de zandtrechter werden nog enkele jaren gemaakt en verkocht. De naam
Bouwbedrijf Delta speelde daarbij geen rol.

Het basismodel
Het basismodel bestaat uit een platform met vier houten wielen die vrij om een schroef rond kunnen draaien. Ogenschijnlijk heeft elk basismodel daarnaast rupsbanden heeft. Echter, dat is gezichtsbedrog. Door het aanbrengen van groeven wordt de suggestie van rupsbanden opgeroepen. Knap bedacht.
Jammer genoeg ontbreekt in deze serie van zes model de bulldozer. Dat mag vreemd worden genoemd. De bulldozer ontleent haar kracht en nut op de bouwplaats juist aan deze rupsbanden.

Heimachine
Op het basismodel draait een platform met een cabine, een giek en twee lieren. Aan het eind van de giek bevindt zicht een oranje vlindervormig stuk metaal met twee gaten. Door deze gaten wordt de heistelling gestoken. De heistelling zelf bestaat uit twee geleiders en een oranje heiblok. Met de ene lier wordt de giek op- en afgetopt. De andere lier zorgt voor het hijsen en vieren (door loslaten) van het heiblok. Door het ontbreken van een vergrendeling heeft de giek de neiging om voorover te kantelen. Met een wig (zie foto) kan dat voorkomen worden.
artikelnummer: 1101
vlucht giek: 38 cm
hoogte heistelling: 42 cm
diameter heipaal: 9 mm

Bouwkraan (torenkraan)
Op het basismodel draait een platform met een cabine, een verticale mast en twee lieren. Onder de top van de mast bevindt zicht een oranje kruising van metaal met een vierkante opening voor de lange en de korte giek.
Met de ene lier wordt de oranje kat in- en uitgekat (horizontaal bewogen). Om de kabels van de kat op spanning te houden, heeft de liertrommel een tangentiaal geplaatst stukje rubber. De andere lier zorgt voor het hijsen en vieren van de hijshaak. Deze kraanbeweging gaat goed vermits aan de hijshaak enige last wordt aangebracht, bijvoorbeeld een container van het Europoort Havensysteem.
artikelnummer: 1102
lange giek: 35,0 cm
korte giek: 12,2 cm
hoogte mast: 46,9 cm

Grijperkraan
Op het basismodel draait een platform met een cabine, een giek met twee lieren. Met de ene lier wordt de giek op- en afgetopt. De andere lier heeft twee gekop-pelde liertrommels. Samen zorgen deze twee trommels voor het hijsen en vieren van de grijper. Op het platform is een oranje hendel geplaatst. Door deze hendel naar achter te bewegen, wordt één hijskabel langer. Daardoor sluit de grijper en gaat omhoog. Door de hendel naar voren te bewegen wordt de hijskabel korter en gaat de grijper dicht. Een unieke oplossing voor deze gecompliceerde kraanbeweging (die in werkelijkheid niet is toegestaan).
artikelnummer: 1103
vlucht giek: 38,0 cm
breedte grijper: 6,5 cm
opening grijper: 0 - 88 mm

Laadschop
Op het basismodel staat een cabine, een giek met gleuven en een lieren. De giek kan afgerond 15 graden voor- en achterover worden gekanteld. Met de lier kan de laadschop omhoog en omlaag schuiven. De laadschop zelf is de helft van de grijper (zie grijperkraan) en heeft aan één zijde een hendel. Met deze hendel kan de laadschop een kleine hapbeweging maken. Zie de foto voor de verschillende standen van de giek en de laadschop.Het is onduidelijk hoe met deze laadschop gespeeld kan worden. Alleen bij een nagenoeg rechtopstaande muur van zand kan de hapbewging worden gemaakt.
artikelnummer: 1104
lengte giek: 32,0 cm
zwenkhoek giek: 15 graden (+ en -)
breedte laadschop: 6,5 cm

Kiepwagen
Geen basismodel maar een plankje hout met daaraan geschroefd zes wielen.
Op dit platform staat de cabine en bevindt zich het scharnier van de laadbak. De laadbak zelf is een handige combinatie van oranje epoxy op staal én beuken-hout. De laadbak loopt door tot boven de cabine. Dat geeft een frai lijnenspel.
Er is geen laadklep aanwezig. Een eerlijk en robuust model.
artikelnummer: 1105
lengte: 23,0 cm
breedte: 11,5 cm
hoogte gesloten: 10,0 cm
hoogte open: 17,9 cm

Zandtrechter
De zandtrechter wordt in de transportsector gebruikt om zand, grind en steenslag tijdelijk op te slaan en te lossen in een kiepwagen. Dit model heeft daartoe aan de onderzijde een vlinderklep die met een hendel open en dicht kan worden gezet. Bij droog, korrelig zand lukt dat. Maar bij grover op plakkerig zand kan zowel het openen als het sluiten problemen geven. In de zandbak een prima model.
artikelnummer: 1106
lengte: 19,2 cm
breedte 9,2 cm
hoogte: 20,0 cm

Nog meer Bouwbedrijf Delta?
Een website is om naar te kijken én een systeem om stapsgewijs meer informatie te bieden. Over
Bouwbedrijf Delta is een artikel van 10 bladzijden verschenen. Belangstellenden, verzamelaars en liefhebbers kunnen daarin meer zien en lezen over de modellen, de dozen, de bijsluiters en de geschiedenis van dit prachtige beukenhouten speelgoed van Sliedrecht BV. Met de onderstaande button kan het pdf-bestand zonder kosten worden gedownload.